เผือก เป็นพืชหัวยอดนิยม อุดมไปด้วยสารอาหาร ช่วยบำรุงร่างกาย บำรุงไต บำรุงลำไส้

เผือก (Taro) เป็นพืชหัวที่นิยมนำมารับประทานในประเทศไทยมากชนิดหนึ่ง มีรสหวานมันอร่อยและมักจะพบในรูปแบบขนมหรืออาหารคาวหวานทั่วไป เป็นพืชที่กินง่ายและมีคุณค่าทางโภชนาการหลากหลาย เผือกมีหลายชนิดแต่ในประเทศไทยนิยมเผือกหอมเป็นหลักเพราะมีหัวขนาดใหญ่และมีกลิ่นเป็นเอกลักษณ์ นอกจากหัวที่นำมารับประทานแล้วใบและยอดของต้นยังสามารถนำมาประกอบอาหารได้เช่นกัน

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของเผือก

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Colocasia esculenta (L.) Schott
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Taro”
ชื่อท้องถิ่น : ภาคเหนือเรียกว่า “บอนหรือตุน” ภาคอีสานเรียกว่า “บอน” ภาคใต้เรียกว่า “บอนเขียว บอนจีนดำ บอนท่า บอนน้ำ” ชาวจีนเรียกว่า “โอ่วไน โอ่วถึง โทวจือ”
ชื่อวงศ์ : วงศ์บอน (ARACEAE)

ลักษณะของเผือก

เผือก เป็นพืชล้มลุกที่มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียใต้ แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ประเภทเอดโด (eddoe) เป็นเผือกที่มีหัวขนาดเล็ก และประเภทแดชีน (dasheen) เป็นเผือกที่มีหัวขนาดใหญ่ ในประเทศไทยนิยมเผือกหอมซึ่งเป็นเผือกชนิดหนึ่งในประเภทแดชีน
ลำต้น : ลำต้นเป็นหัวอยู่ใต้ดิน
หัว : หัวเป็นรูปลูกข่างกลมสีน้ำตาลและมีขนาดใหญ่ มีหัวเล็ก ๆ อยู่ล้อมรอบ หัวจะมีรูปร่างและขนาดที่แตกต่างกันออกไป
ใบ : เป็นใบเดี่ยวขนาดใหญ่เรียงเวียนสลับกัน ใบเป็นรูปหัวใจหรือเป็นรูปลูกศรแกมรูปหัวใจ ปลายใบแหลม โคนใบแต่ละด้านกลมหรือเป็นเหลี่ยม สามารถเห็นเส้นใบได้ชัดเจน
ดอก : ออกดอกเป็นช่อเชิงลดมีกาบ ออกเดี่ยวหรือหลายช่อ
ผล : ผลเป็นสีเขียวเปลือกบาง
เมล็ด : ไม่ค่อยมีเมล็ดแต่บางสายพันธุ์ก็ติดเมล็ดได้

สรรพคุณของเผือก

• สรรพคุณจากหัว ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย ป้องกันฟันผุและช่วยทำให้กระดูกแข็งแรง บำรุงลำไส้และแก้อาการท้องเสีย บำรุงไต แก้อาการอักเสบ ระงับอาการปวด
  – บำรุงร่างกายให้แข็งแรง เป็นยาลดไข้ ด้วยการใช้หัวเผือก 100 กรัม มาต้มใส่กับข้าวสวย 100 กรัม แล้วต้มให้เป็นโจ๊ก
  – เป็นยาทาแก้แมลงสัตว์กัดต่อย เป็นยาทาบริเวณที่มีอาการปวดเมื่อย ปวดเมื่อยเส้นเอ็น ปวดกระดูก ด้วยการใช้หัวเผือกสดมาโขลกให้ละเอียด ทำการผสมกับน้ำมันงาแล้วคลุกจนเข้ากันเพื่อนำมาใช้ทา
  – รักษาโรคเรื้อนกวาง ด้วยการใช้ต้นกระเทียม 100 กรัม นำมาโขลกกับเผือกสด 100 กรัม โขลกให้ละเอียดเป็นเนื้อเดียวกันแล้วนำมาใช้ทาบริเวณที่เป็นเรื้อนกวาง
• สรรพคุณจากน้ำยาง ถอนพิษจากแมลงสัตว์กัดต่อย

ประโยชน์ของเผือก

1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร ใบและยอดของต้นเผือกนำมารับประทานเป็นผักได้ ก้านใบนำมาใช้ประกอบอาหารในการทำแกงหรือนำไปทำเป็นผักดอง หัวเผือกสามารถนำมาใช้ทำเป็นอาหารคาวหวานอย่างพวกเผือกเชื่อมหรือเผือกทอด สามารถนำมาทำเป็นเครื่องดื่มได้
2. ทำเป็นแป้ง ทำเป็นแป้งเผือกเพื่อใช้ทำขนมปัง ทำอาหารทารก เป็นอาหารเพื่อป้องกันโรคแพ้บางอย่างของเด็กทารกและใช้แทนธัญพืชในการรักษาโรคเกี่ยวกับกระเพาะลำไส้
3. ใช้ในการเกษตร ชาวกะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนนำใยมาต้มให้หมูกิน

ข้อควรระวังในการรับประทานเผือก

1. ไม่ควรรับประทานแบบดิบเพราะหัวและทั้งต้นของเผือกมีผลึกแคลเซียมออกซาเลต (Calcium oxalate) ซึ่งมีฤทธิ์ทำให้คันได้
2. ผู้ที่มีอาการแพ้อย่างอาการคันในช่องปากหรือทำให้ลิ้นชาควรหลีกเลี่ยงการรับประทานเผือก
3. ไม่ควรรับประทานในปริมาณมากจนเกินไปเพราะจะทำให้ม้ามทำงานผิดปกติได้

คุณค่าทางโภชนาการของเผือก

คุณค่าทางโภชนาการของหัวเผือกดิบ

คุณค่าทางโภชนาการของหัวเผือกดิบต่อ 100 กรัม โดยคิดเป็น % ร้อยละของปริมาณแนะนำที่ร่างกายต้องการในแต่ละวันสำหรับผู้ใหญ่ ให้พลังงาน 112 กิโลแคลอรี (7%)