หัวไชเท้า (Daikon) คือ?
หัวไซเท้า หรือบางคนเรียก ผักกาดหัว เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก ลำต้นสั้น ๆ เชื่อมอยู่ระหว่างรากกับใบ ใบเลี้ยงเดี่ยว มีลักษณะทรงยาวรี มีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศจีน เป็นที่นิยมปลูกกันทั่วไปในหลายประเทศ ในประเทศไทย มีปลูกหลายสายพันธุ์ เป็นพืชที่มีมาแต่โบราณ มีประโยชน์ และสรรพคุณทางยาหลายอย่าง สามารถรับประทานสดได้ นำมาประกอบอาหารเมนูต่าง ๆ ได้หลายเมนูด้วย
- ลำต้น เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก มีอายุสั้นฤดูเดียว ลำต้นเดี่ยวตั้งตรง สั้น ๆ เชื่อมอยู่ระหว่างรากกับใบ มีลักษณะกลม ๆ เป็นข้อสั้น ๆ จะมีก้านใบแทงออกจากโคนลำต้น มีสีเขียวอ่อน
- ใบ เป็นใบเลี้ยงเดี่ยว แทงออกบริเวณตรงโคนของลำต้น ออกเรียงสลับรอบ ๆ มีลักษณะทรงยาวรี ใบมีขนาดใหญ่ โคนใบรี ปลายใบมนกว้างกว่า ผิวใบบางเห็นเส้นใบชัดเจน ขอบใบมีรอยเว้าหยัก มีก้านใบยาว ใบมีสีเขียว
- ราก มีระบบรากแก้ว เป็นรากแก้วที่พองโต เรียกว่า หัว ไว้เก็บสะสมอาหาร มีลักษณะทรงกลมยาว ใหญ่อวบ ๆ ทรงกรวยยาว ทรงกระบอก มีสีขาวนวล สีขาว สีม่วง สีแดง สีชมพู ตามสายพันธุ์ แทงลงในดิน มีรากฝอยเล็ก ๆ ออกรอบ ๆ หัวเล็กน้อย มีเนื้อแน่นฉ่ำน้ำ รสชาติเผ็ดร้อน
- ดอก ออกเป็นช่อ ก้านช่อดอกยาว มีแขนงก้านย่อยมาก แบบเชิงหลั่น มีดอกย่อยออกจากโคน ไปที่ปลายยอด ดอกมีลักษณะเล็ก ๆ กลีบดอกมีสีขาว หรือสีขาวอมม่วง กลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน
- ผล ผลเป็นฝัก มีลักษณะทรงกลมเรียวยาว มีปลายเป็นจงอยยาว ฝักดิบมีสีเขียว ฝักแก่มีสีน้ำตาล เมื่อฝักแก่จัดจะแตกออก มีเมล็ดเล็ก ๆ อยู่ข้างใน
- เมล็ด เมื่อฝักแก่จัดจะแตกออก มีเมล็ดจำนวนมากอยู่ในฝัก มีลักษณะทรงกลม มีขนาดเล็ก ๆ มีสีน้ำตาล หรือสีน้ำตาลแดง
คุณค่าทางโภชนาการ
ข้อมูลจากกองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ได้เผยคุณค่าทางโภชนาการของหัวไชเท้า หรือ ผักกาดหัว ในปริมาณ 100 กรัม ไว้ดังนี้
- พลังงาน 22 กิโลแคลอรี, น้ำ 93.7 กรัม, โปรตีน 0.8 กรัม, คาร์โบไฮเดรต 4.8 กรัม, ไฟเบอร์ 0.7 กรัม, เถ้า 0.7 กรัม, แคลเซียม 43 มิลลิกรัม, ฟอสฟอรัส 20 มิลลิกรัม, ไทอะมีน 0.01 มิลลิกรัม, ไรโบฟลาวิน 0.02 มิลลิกรัม, ไนอาซิน 0.5 มิลลิกรัม และวิตามินซี 26 มิลลิกรัม
สรรพคุณ และประโยชน์ของหัวไซเท้า
- มีคุณค่าสารอาหารมากมาย ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต เส้นใย โปรตีน แคลเซียม ฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก วิตามินเอ วิตามินบี 1 บี12 ไนอาซิน วิตามินซี น้ำมันหอมระเหย รวมทั้งสารต้านมะเร็ง
- ช่วยระบบทางเดินหายใจ เนื่องจากมีคุณสมบัติดักจับไวรัส แบคทีเรีย และขับเสมหะได้ น้ำคั้นหัวไชเท้า จึงช่วยให้ระบบทางเดินหายใจสะอาด
- ช่วยระบบทางเดินอาหาร เนื่องจากน้ำคั้นหัวไชเท้า มีเอนไซม์ชนิดที่ใกล้เคียงกับเอนไซม์ที่พบในระบบทางเดินอาหารของมนุษย์ รวมทั้งอะมีลาส และเอสเตอราส ซึ่งช่วยย่อยคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน เพื่อให้ร่างกายนำไปใช้ได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ น้ำคั้นไชเท้า ยังช่วยแก้ท้องผูกอีกด้วย
- ช่วยล้างพิษ หัวไชเท้าเป็นยาขับปัสสาวะตามธรรมชาติ ช่วยทำความสะอาดไต และมีคุณสมบัติเป็นสารขับพิษ และละลายไขมัน ให้ขับออกทางปัสสาวะ
- ช่วยระบบภูมิคุ้มกัน เพราะอุดมไปด้วยมีวิตามินซี หัวไชเท้าจึงช่วยสร้างเม็ดเลือดขาว อีกทั้งยังช่วยซ่อมแซมเซลล์ และเนื้อเยื่อทั่วร่างกาย นอกจากการดื่มน้ำคั้นไวไชเท้าแล้ว ใบของไชเท้า ก็อุดมไปด้วยวิตามินซีด้วยเช่นกัน
- ช่วยป้องกันมะเร็ง เนื่องจากอุดมไปด้วยสารแอนตี้ออกซิแดนซ์ จึงช่วยลดอัตราการเกิดมะเร็งหลายชนิด โดยเฉพาะมะเร็งกระเพาะอาหาร
- ช่วยลดน้ำหนัก แม้จะเป็นประโยชน์รองของการกินหัวไชเท้า แต่ความที่มีคาร์โบไฮเดรต ที่ให้พลังงาน และคลอเรสเตอรอลต่ำ แถมยังมีกากใยสูง มีสารอาหารจำเป็นสำหรับร่างกายมากมาย การกินหัวไชเท้า จึงช่วยลดน้ำหนักไปโดยปริยาย
- ช่วยรักษาอาการอักเสบ จากการวิจัยพบว่า น้ำคั้นจากหัวไชเท้า หรือการกินหัว และใบของพืชชนิดนี้ ช่วยลดการอักเสบทั่วร่างกายได้ จึงช่วยระบบการทำงานของหัวใจ ลดความเสี่ยงโรคข้ออักเสบ เก๊าต์ และช่วยบรรเทาความเจ็บปวดของกล้ามเนื้อจากการเล่นกีฬา
- ช่วยสร้างเสริมกระดูก เนื่องจากอุดมไปด้วยแคลเซียม ซึ่งสร้างเสริมสุขภาพกระดูก โดยเฉพาะในผู้สูงอายุที่เริ่มมีภาวะกระดูกผุ การกินหัวไชเท้า จึงช่วยชะลอภาวะดังกล่าวได้
- ช่วยลดเลือนริ้วรอย น้ำมันที่สกัดจากหัวไชเท้า สามารถนำไปทาผิว เพื่อชะลอวัยได้ หรือวิธีที่ง่ายที่สุด คือ การกินหัวไชเท้า ซึ่งมีแอนตี้ออกซิแดนซ์ช่วยชะลอวัย และริ้วรอยบนผิว
ขอบคุณข้อมูลจาก ชีวจิต
